Senagat: ABŞ nyrhlarynyň täsiri sebäpli umman konteýnerleriniň ýük nyrhy peseldi

Senagat seljermesi, ABŞ-nyň söwda syýasatynda bolup geçen soňky üýtgeşmeleriň global üpjünçilik zynjyryny ýene bir gezek durnuksyz ýagdaýa salýandygyny görkezýär, sebäbi prezident Donald Trumpyň käbir nyrhlaryň girizilmegi we bölekleýin togtadylmagy Demirgazyk Amerikada işleýän kärhanalar üçin düýpli bozulmalara we näbellilige sebäp boldy.

Bu näbellilik duýgusy okean konteýnerleriniň ýük nyrhlaryna çenli baryp ýetdi we “Freightos Baltic Index” -iň maglumatlaryna görä, okean konteýnerleriniň ýük nyrhlary ýylyň başynda adaty pes möwsümiň agyrysyna düşdi.

ABŞ-nyň Meksikadan we Kanadadan getirýän ähli harytlaryna 25% nyrh yglan edilmegi logistika pudagyna uly täsir etdi. Şeýle-de bolsa, hökümet birnäçe günüň içinde Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Meksika Kanada şertnamasy bilen baglanyşykly awtoulag önümleri üçin bir aýlyk togtatmak barada buýruk berdi, bu şertnama soňra import edilýän önümleriň hemmesine ýaýradyldy. Bu, Kanadadan getirilýän importyň 50% -ine we Meksikadan getirilýän importyň 38% -ine, şol sanda awtoulag önümlerine, azyk we oba hojalyk önümlerine, şeýle hem köp sanly elektrik we elektronik önümlere täsir edýär.

Günde takmynan 1 milliard dollarlyk import edilýän harytlar indi 25% nyrh ýokarlanmagy bilen ýüzbe-ýüz bolýar. Bu kategoriýa telefonlardan, kompýuterlerden lukmançylyk enjamlaryna çenli önümleriň giň toplumyny öz içine alýar. Bu nyrhlaryň duýdansyz durmuşa geçirilmegi we soňraky bölekleýin togtadylmagy Meksikadan we Kanadadan serhetaşa transport we ýerüsti gatnawda ep-esli bökdençlige sebäp boldy.

“Freightos” -yň gözleg müdiri Judahahuda Lewine iň soňky maglumatlar bilen ýaýradylan hasabatynda bu nyrh meýilnamasynyň izolirlenen waka däl-de, eýsem Trumpyň söwda syýasatyny dürli maksatlara ýetmek üçin has giňişleýin ulanmagynyň bir bölegidigini ýazdy. Bu ýagdaýda yglan edilen maksatlar serhet howpsuzlygy meselelerini çözmegi we fentaniliň we bikanun immigrantlaryň akymynyň öňüni almagy öz içine alýar. Şeýle-de bolsa, käbir habarlarda munuň bölekleýin awtoulag öndürijileriniň Kanadadan we Meksikadan ABŞ-a geçjekdigini wada berendigi aýdylýar

Lewin, bu çalt syýasat üýtgeşmeleri sebäpli ýüze çykan näbelliligiň, ýük daşaýjylary meýilleşdirmegi we düzetmegi gaty kynlaşdyrýandygyny aýtdy. Köp kompaniýalar üpjünçilik zynjyrlarynda düýpli üýtgeşmeler etmezden ozal garaşmak we görmek meselesini kabul edýärler. Şeýle-de bolsa, nyrhlaryň ýokarlanmagy howpy, esasanam Hytaýdan we ABŞ-nyň beýleki söwda hyzmatdaşlaryndan import edilýän harytlar üçin, käbir importçylaryň noýabr aýyndan bäri deňiz ýüklerini möhletinden öň ibermegine itergi berip, isleg we ýük çykdajylaryny ýokarlandyrdy.

Milli bölek satuw federasiýasynyň iň soňky maglumatlary, geçen ýylyň noýabr aýyndan şu ýylyň fewral aýyna çenli ABŞ-nyň deňiz ýükleriniň import mukdarynyň geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende takmynan 12% ýokarlanandygyny we ep-esli täsir edýändigini görkezýär. Mayük mukdarynyň maý aýynyň dowamynda güýçli bolmagyna garaşylsa-da, iýun we iýul aýlarynda ýük mukdarynyň gowşamagyna garaşylýar, bu bolsa irki ýüklemeler sebäpli adaty ýokary möwsümiň gowşak başlanandygyny görkezýär.

Bu söwda syýasatynyň üýtgemeginiň täsiri konteýner ýük nyrhlarynda-da görnüp dur. Aý Täze ýyldan soň, Pacificuwaş ummanyň konteýner bahalary peselmegini dowam etdirdi, Günbatar kenarda ýük nyrhlary 40 fut ekwiwalent birligi üçin 2660 dollara, Gündogar kenarda bolsa FEU üçin 3754 dollara çenli aşaklady. Geçen ýyl bilen deňeşdirilende bu sanlar 40% azaldy we Aý Täze ýyldan soň 2024-nji ýyldaky iň pes nokatda ýa-da birneme pes.
Şonuň ýaly-da, soňky hepdelerde Aziýa Europeewropa söwdasynyň deňiz ýük bahalary hem geçen ýyldaky iň pes nokatdan aşak düşdi.

Aziýanyň Demirgazyk nyrhy 3% ýokarlandy we FEU üçin 3064 $ boldy. Aziýanyň Ortaýer deňziniň bahasy, FEU üçin 4159 dollar derejesinde galýar.

Mart aýynyň başynda umumy hümmetiň ýokarlanmagy bu pese gaçmagy haýalladyp, nyrhlary birnäçe ýüz dollar ýokarlandyrdy, bu ýokarlandyryş operator tarapyndan yglan edilen 1000 dollardan has pesdi. Aziýa Ortaýer deňziniň sebitindäki bahalar durnuklaşdy we takmynan bir ýyl ozalkylara deňdir.

Lewin ýük nyrhlarynyň soňky gowşaklygynyň, esasanam Pacificuwaş ummanyň trans ýollarynda bilelikde işlemeginiň köp faktorlaryň netijesi bolup biljekdigini aýtdy. Munuň özi Bahar baýramyndan soň islegiň durgunlygyny, şeýle hem operatorlaryň täze açylan hyzmatlara uýgunlaşmagy bilen bäsdeşligiň güýçlenmegine we kuwwaty dolandyrmakda netijeliligiň peselmegine sebäp bolan operator bileleşikleriniň soňky üýtgedip gurulmagyny öz içine alýar.

Senagat näbellilik bilen ýüzbe-ýüz bolansoň, birnäçe möhüm möhlet garaşýar. Bu, Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Söwda wekiliniň 24-nji martda teklip edilýän port tölegleri barada karar berjek diňlenişigini öz içine alýar; Prezidentiň "Amerika ilkinji söwda syýasaty" memorandumyna görä, dürli söwda meselelerini habar bermek üçin edaralaryň iň soňky möhleti 1-nji aprel, USMCA harytlaryna 25% nyrh salmagyň täze möhleti 2-nji aprel.